Ga direct naar de inhoud Ga direct naar de footer

Gratis rechtsbijstand

Elke ouder die bij de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) bekend is als gedupeerde van de problemen met de kinderopvangtoeslag heeft recht op gratis rechtsbijstand. Op deze pagina leest u hoe u dit kunt aanvragen.

Hebt u zich bij ons aangemeld en wilt u gratis rechtsbijstand aanvragen? Dat kan als u:

  • een procedure bij ons hebt lopen die gaat over herstel van geleden schade bij de kinderopvangtoeslag én
  • u hebt géén rechtsbijstandverzekering die de volledige kosten van rechtsbijstand in het kader van de herstelregeling dekt.

Niet iedereen heeft een advocaat nodig, maar sommige ouders vinden het fijn als er iemand met verstand van zaken meekijkt naar het proces. De keuze is aan uzelf.

Stappen rechtsbijstand aanvragen

Stap 1. Vraag hulp aan via de Raad voor Rechtsbijstand

De gratis juridische bijstand vraagt u aan bij de Raad voor Rechtsbijstand. Als u dat wilt kan uw persoonlijk zaakbehandelaar of het Serviceteam u helpen het formulier in te vullen. Stuur bij de aanvraag bewijs mee dat u bij ons bent aangemeld, bijvoorbeeld een kopie van de 'ontvangstbevestiging melding herbeoordeling bij Toeslagen'. Of de brief van de Belastingdienst waaruit blijkt dat u bent aangemerkt als gedupeerde.

Op de website van de Raad voor Rechtsbijstand vindt u meer informatie en kunt u het aanvraagformulier invullen.

Stap 2. Kies een advocaat

De Raad voor Rechtsbijstand stelt u op basis van uw gegevens een aantal advocaten voor. U maakt zelf een keuze. De Raad voor Rechtsbijstand koppelt u aan de advocaat van uw keuze. Ook als u zelf al een advocaat hebt kunt u gebruikmaken van de regeling voor gratis rechtsbijstand. Vult u in dat geval op het formulier de naam van uw advocaat in.

Wat kan een advocaat voor u doen?

De advocaat kan u helpen vanaf de aanmelding bij de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen tot en met een eventuele beroepsprocedure. Hij of zij kan u gedurende het hele proces begeleiden en adviseren.
Bijvoorbeeld:

  • Hulp bij het voorbereiden, zoals het verzamelen van stukken, die nodig zijn voor uw beoordeling op compensatie, de € 30.000 of het oplossen van uw private schulden.
  • Hulp bij het indienen van een verzoek bij de Commissie Werkelijke Schade indien uw werkelijke schade hoger was dan de ontvangen compensatie.
  • Hulp bij het opstellen en indienen van een bezwaarschrift. Als UHT een beslissing neemt over uw situatie, bijvoorbeeld bij het toekennen van de € 30.000, noemen we dit een beschikking. Als u het niet eens bent met onze beslissing dan kun u tegen de beschikking bezwaar indienen. Uw situatie wordt dan opnieuw bekeken.
  • Hulp bij het instellen van een procedure bij de rechtbank of in hoger beroep. Als u een bezwaarschrift heeft ingediend en uw situatie opnieuw is bekeken, dan nemen wij een ‘beslissing op bezwaar’. Als u het opnieuw niet eens bent met onze beslissing dan kun u tegen de ‘beslissing op bezwaar’ beroep instellen bij de rechtbank. De rechter bekijkt dan opnieuw uw situatie.
  • Hulp bij de voorlopige beslissing (vooraankondiging) en als u dat wilt namens u een zienswijze daarop indienen.
  • U begeleiden tijdens de bezwaarfase en deelnemen aan hoorzittingen van zowel UHT Bezwaar als de Bezwaarschriftenadviescommissie.
  • Namens u een verzoek indienen bij de Commissie voor Werkelijke Schade en deelnemen aan zittingen van de commissie.
  • Bezwaar maken tegen de beslissing van de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) ná het advies van de Commissie Werkelijke Schade.
  • Namens u een verzoek indienen bij de Sociale Banken Nederland voor het oplossen van uw private schulden.
  • Bezwaar maken tegen de beschikking van de Sociale Banken Nederland over het oplossen van uw private schulden.
  • Namens u beroep instellen bij de rechtbank als u het niet eens bent met de uitkomst van de beslissing op bezwaar over uw beoordeling voor compensatie, over uw verzoek om werkelijke schade of over het oplossen van uw private schulden.
  • U begeleiden tijdens een procedure bij de rechtbank of in hoger beroep.
  • U tijdens de bezwaarfase begeleiden in een mediation traject.

Vergoede kosten

De Raad voor Rechtsbijstand vergoedt de kosten die de advocaat maakt om u bij te staan bij uw contacten met ons. Zij betalen de advocaat rechtstreeks. De advocaten krijgen daarvoor een bepaald aantal uur een vergoeding, deze is vooraf bepaald. De advocaat mag u geen kosten in rekening brengen voor de kosten die met de regeling worden vergoed.

Deze kosten worden vergoed
  • De voorbereidende fase van uw beoordeling voor compensatie, bijvoorbeeld het verzamelen en beoordelen van stukken, het voorbereiden van en deelnemen aan oudergesprekken en het geven van advies en opstellen van een zienswijze.
  • Bezwaar maken tegen de beschikking van UHT over het niet ontvangen van de € 30.000 of de compensatieregeling.
  • Het voorbereiden en het indienen van een verzoek bij de Commissie voor Werkelijke Schade.
  • Bezwaar maken tegen de beslissing van de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) ná het advies van de Commissie Werkelijke Schade.
  • Het voorbereiden en het indienen van een verzoek bij de Sociale Banken Nederland voor het oplossen van uw private schulden.
  • Bezwaar maken tegen de beschikking van de Sociale Banken Nederland over het oplossen van uw private schulden.
  • Het instellen van beroep bij de rechtbank of van hoger beroep.
Deze kosten worden niet vergoed
  • De regeling voor gratis rechtsbijstand geldt alleen voor de herstelregelingen kinderopvangtoeslag.
  • De regeling geldt niet voor andere procedures bij de Belastingdienst of Toeslagen.
  • De regeling geldt ook niet bij een eventueel vervolgtraject bij gemeenten of andere instanties. Of met publieke schuldeisers. Ook niet als dit traject een relatie heeft met problemen die u hebt op het gebied van bijvoorbeeld schulden, huisvesting of werk.

De advocaat die de Raad voor Rechtsbijstand aan u toewijst kan u wel helpen bij andere zaken, maar die diensten zijn dan niet gratis. Wel is in sommige gevallen gesubsidieerde rechtsbijstand mogelijk.

Gratis rechtsbijstand voor ex-toeslagpartners

Hebt u van ons een brief ontvangen waarin staat dat u recht hebt op hulp en geld? En wilt u gratis rechtsbijstand aanvragen? In sommige gevallen kan dat. Niet iedereen heeft een advocaat nodig. Maar sommige ex-toeslagpartners vinden het fijn als er iemand met verstand van zaken meekijkt naar het proces. De keuze is aan u.

Veelgestelde vragen

Is juridische hulp verplicht?

Nee, juridische hulp vragen is niet verplicht. Als u gedupeerd bent komt u in aanmerking voor herstel. Ook zonder juridische hulp. Alle ouders die een integrale beoordeling willen, krijgen daarbij altijd hulp van een persoonlijk zaakbehandelaar. Dat is een vaste contactpersoon bij UHT, die u begeleidt en uw vragen zo goed mogelijk beantwoordt.

Ik heb al een advocaat, mag ik die houden?

Als u zelf al een advocaat hebt dan kan de Raad voor Rechtsbijstand deze advocaat ‘toevoegen’. Daarmee kan hij of zij u blijven vertegenwoordigen. De advocaat moet de kosten die u al hebt betaald aan u teruggeven. Overleg met uw advocaat dat u gebruik wilt maken van deze regeling. Stuur het bij stap 1 genoemde formulier in waarop u de naam van de advocaat vermeldt. Zie de site van de Raad voor Rechtsbijstand voor meer informatie.

Om met terugwerkende kracht in aanmerking te komen voor een advocaat moet uw zaak nog wel bij ons in behandeling zijn.

Zijn aan de 'eigen advocaat' voorwaarden verbonden? Wat als dit bijvoorbeeld geen sociaal advocaat is?

Nee, u mag bij de advocaat van uw keuze blijven als u die al had voor 15 maart 2021. Hij of zij is al met uw dossier bezig en kent uw zaak. U kunt een toevoeging krijgen zonder eigen bijdrage. Als uw advocaat niet staat ingeschreven bij de Raad, dan kan deze alsnog een toevoeging krijgen op basis van kosteloze rechtsbijstand. Er moet wel een opdrachtbevestiging tussen u en de advocaat zijn gestuurd, waaruit blijkt dat de advocaat al rechtsbijstand aan u verleent. Let wel, dit geldt alleen voor de rechtsbijstand voor de herstelregeling en niet voor andere problemen of geschillen waar u tegenaan bent gelopen.

Ik heb al een advocaat. Worden de kosten daarvoor met terugwerkende kracht vergoed?

Als u zelf al een advocaat hebt dan kan de Raad voor Rechtsbijstand deze advocaat ‘toevoegen’. Daarmee kan hij of zij u blijven vertegenwoordigen.

De advocaat moet de kosten die u al hebt betaald aan u teruggeven. Overleg met uw advocaat dat u gebruik wilt maken van deze regeling. Stuur het bij stap 1 genoemde formulier in waarop u de naam van de advocaat vermeldt. Zie de site van de Raad voor Rechtsbijstand voor meer informatie.

Om met terugwerkende kracht in aanmerking te komen voor een advocaat moet uw zaak nog wel bij ons in behandeling zijn.

Ik had al een advocaat ingehuurd voordat deze regeling begon. De werkzaamheden waren toen al klaar. Kan ik met terugwerkende kracht hiervoor gratis rechtsbijstand krijgen?

Nee, helaas geldt de regeling alleen voor zaken die al liepen of zijn begonnen op 1 maart 2021 toen de regeling van start ging.

Ik ben benaderd door een advocaat. Hoe weet ik of deze advocaat ook valt onder de regeling voor gratis rechtsbijstand?

Wij hebben gehoord dat ouders zijn benaderd door bedrijven of personen die juridische hulp aanbieden. Hulp aanbieden is niet verboden. Maar wij hebben ook begrepen dat niet al deze aanbieders duidelijke informatie geven over wie zij zijn, wat ze precies voor u kunnen doen en wat het kost. Informeert u bij de Raad voor Rechtsbijstand of de bewuste advocaat onder de regeling valt en kan worden toegevoegd.

Ons advies: Zoek goed uit wie u benadert, voordat u een persoon of bedrijf inhuurt. En voordat u persoonlijke gegevens deelt! Bijvoorbeeld uw geboortedatum, bankrekeningnummer of BSN.

De Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen geeft geen persoonlijke gegevens door aan andere organisaties, behalve aan gemeenten en enkele uitvoerende organisaties – onder strenge voorwaarden. Als iemand zegt dat hij uw gegevens van de Belastingdienst heeft gekregen, dan klopt dat niet.

Het kan bijvoorbeeld zijn dat organisaties uw gegevens op sociale media, zoals Facebook en X, hebben gevonden. Wees daarom altijd voorzichtig met wat u over uw situatie op sociale media zet.

Ik heb nog geen advocaat. Heb ik vrije keuze om een advocaat te kiezen?

Ja, u kunt elke advocaat kiezen die u wilt. Maar niet elke advocaat zal het werk gratis doen. Wilt u dat de advocaat gratis is, vraag dan een advocaat aan die deelneemt aan de regeling. Of vraag uw eigen advocaat of die bereid is mee te doen met de regeling. De advocaat moet daarvoor wel ingeschreven zijn bij de Raad voor Rechtsbijstand.

U bent niet verplicht een advocaat te kiezen die deelneemt aan de regeling. Wilt u een advocaat inhuren buiten de regeling van de Raad voor Rechtsbijstand om, dan zijn de kosten voor u zelf.

Ik wil voor problemen met andere toeslagen een advocaat inhuren. Kan dat ook via de Raad voor Rechtsbijstand?

Ja. Als u op basis van uw inkomen en vermogen in aanmerking komt voor gesubsidieerde rechtsbijstand, dan kunt u hiervoor een ‘reguliere’ (standaard) toevoeging aanvragen bij de Raad voor Rechtsbijstand. Uw advocaat kan deze aanvraag voor u doen. U betaalt voor deze toevoeging wel een eigen bijdrage en die hangt af van de inkomens- en vermogenstoets. Na afloop van de zaak vindt resultaatbeoordeling plaats. U leest er meer over op de pagina op de website van de Raad voor Rechtsbijstand over inkomen/vermogen en op de pagina over resultaatbeoordeling.

Ik wil voor andere problemen die het gevolg zijn van de problemen met de kinderopvangtoeslag een advocaat inhuren. Kan dat ook via de Raad voor Rechtsbijstand?

Ja. Als u op basis van uw inkomen en vermogen in aanmerking komt voor gesubsidieerde rechtsbijstand, dan kunt u hiervoor een ‘reguliere’ (standaard) toevoeging aanvragen bij de Raad voor Rechtsbijstand. Uw advocaat kan deze aanvraag voor u doen. U betaalt voor deze toevoeging wel een eigen bijdrage.

Hoe is het salaris van de gratis advocaten bepaald?

De Raad voor Rechtsbijstand heeft veel ervaring met de sociale advocatuur. Voor de vergoeding voor rechtsbijstand aan gedupeerde ouders is gekeken naar de vergoedingen die de Raad normaal geeft aan sociaal advocaten. Dit geldt voor de hoeveelheid werk en ook voor de hoogte van de vergoeding. De Raad werkt daarvoor met een puntensysteem. Eén uur werk is gelijk aan één punt. De vergoeding per punt is € 124,73. In totaal staan er nu 16 punten in de regeling. Dat staat gelijk aan 16 uur werk. Maar dat kan meer worden als er meer tijd nodig is.

Bij het opstellen van de regeling is in overleg met het ministerie van Justitie en Veiligheid (J&V) en de Raad voor Rechtsbijstand onderzocht hoeveel punten redelijk zijn voor de activiteiten van een advocaat. Hierbij is steeds de vergelijking gemaakt met andere trajecten waarin gesubsidieerde rechtsbijstand wordt toegewezen. Met het ministerie en de Raad is afgesproken dat we deze regeling in de gaten houden. En als het onvoldoende blijkt te zijn, dat we de regeling bijstellen.

Moet ik een eigen bijdrage betalen?

U hoeft geen eigen bijdrage te betalen. Mocht u al een sociaal advocaat hebben, waarbij een eigen bijdrage is opgelegd, dan wordt uw toevoeging omgezet in een toevoeging zonder eigen bijdrage. Uw advocaat kan dit namens u vragen bij de Raad voor Rechtsbijstand. Heeft u de eigen bijdrage al aan uw advocaat betaald? Dan kunt u deze terugvragen. De advocaat mag u geen kosten in rekening brengen voor de kosten die met de regeling worden vergoed.

Kan ik ook voor de € 30.000 gratis rechtsbijstand krijgen?

Ja. Met een eerste toets bepalen we of iemand in aanmerking komt voor de € 30.000. Deze toets doen we automatisch. Hiervoor hoeft u of uw advocaat dus niets te doen.

Hebt u na uw aanmelding van ons gehoord dat u nu geen € 30.000 krijgt? Er zijn dan 2 mogelijkheden:

  1. Wij hebben u laten weten dat wij uw situatie niet verder integraal gaan behandelen. Dit betekent dat wij niet uitgebreid naar uw situatie gaan kijken, omdat op basis van de eerste toets al duidelijk is dat u niet gedupeerd bent volgens de regels van herstel. U kunt dan het Serviceteam bellen (0800 – 2 35 82 58) met het verzoek of wij de eerste toets opnieuw uitvoeren. Als wij u daarna nogmaals laten weten dat u geen € 30.000 ontvangt, kunt u ook tegen deze beslissing in bezwaar gaan. Voor het bellen naar het Serviceteam of voor het in bezwaar gaan kunt u gebruik maken van de gratis rechtsbijstand.
  2. Wij hebben u laten weten dat wij op dit moment niet zeker weten of u gedupeerd bent en dat wij uw situatie integraal gaan behandelen. Dit betekent dat wij uitgebreid naar uw situatie gaan kijken om te bepalen of u gedupeerd bent volgens de regels van herstel. U kunt dan het Serviceteam bellen (0800 – 2 35 82 58) met het verzoek of wij de eerste toets opnieuw uitvoeren. Als wij u daarna nogmaals laten weten dat u geen € 30.000 ontvangt, kunt ook tegen deze beslissing in bezwaar gaan. U kunt ook wachten op de integrale beoordeling. Voor het bellen naar het Serviceteam, het in bezwaar gaan of tijdens de integrale beoordeling kunt u gebruik maken van de gratis rechtsbijstand.
Mijn bezwaar op de beoordeling van herstel is afgewezen. Ik wil in beroep gaan tegen deze uitspraak. Geldt de gratis rechtsbijstand daar ook voor?

Ja. De subsidieregeling geldt tot en met het einde van de beroepsfases:

  • tegen de beslissingen op bezwaar over de € 30.000, compensatieregeling en/of de tegemoetkoming wegens een onterecht label Opzet/Grove Schuld;
  • tegen de beslissing op bezwaar over de vergoeding werkelijke schade;
  • tegen de beslissing op bezwaar over het oplossen van uw private schulden.
Ik ben op zoek naar een advocaat die mij kan bijstaan in mijn zaak tegen de Belastingdienst en daarnaast heb ik door de problemen bij de kinderopvangtoeslag ook nog andere problemen gekregen. Kan de advocaat mij daar ook mee helpen?

Ja, maar het kan zijn dat u dan over een deel van de werkzaamheden van de advocaat een eigen bijdrage moet betalen.

De Raad voor Rechtsbijstand koppelt u aan een advocaat die u zowel kan helpen met uw zaak tegen de Belastingdienst, als met de andere problemen waar u tegenaan loopt. De advocaat die zij aan u voorstellen is hierin gespecialiseerd. De rechtsbijstand die de advocaat verleent waarbij de Belastingdienst de wederpartij is, is gratis.

De zaak waarbij de Belastingdienst niet de wederpartij is, vraagt de advocaat namens u apart een toevoeging aan bij de Raad voor Rechtsbijstand. Die is niet gratis. U betaalt dan een eigen bijdrage. En na afloop van de zaak vindt resultaatsbeoordeling plaats. Daar kunnen ook kosten voor u uitkomen. Lees meer over de resultaatsbeoordeling op de site van de Raad voor Rechtsbijstand.

Ik woon in Caribisch Nederland. Kan ik gebruikmaken van deze regeling?

Er is een regeling voor gratis rechtsbijstand voor gedupeerde ouders. Dat gaat via de Raad voor Rechtsbijstand. U kunt hiervan gebruik maken als u dat wilt. Het maakt niet uit of u in of buiten Nederland woont. Of welke nationaliteit u hebt. Wel is het zo dat u via de regeling een advocaat in Nederland krijgt. Dus geen advocaat buiten Nederland.

Had u al een eigen advocaat vóór 15 maart 2021? Dan kunt u die houden. Om gratis rechtsbijstand te geven moet uw advocaat wel 'toegevoegd' worden door de Raad voor Rechtsbijstand. Dat betekent dat uw advocaat meedoet aan de regeling. En dat de advocaat het geld dat u al hebt betaald aan u terugbetaalt.

Ik woon nu niet (meer) in Nederland. Kan ik ook gebruik maken van deze regeling?

Voor deze regeling maakt het niet uit of u in het buitenland woont. Of welke nationaliteit u hebt. Wel is het zo dat u via de regeling een Nederlandse advocaat krijgt. Dus geen advocaat in het buitenland.

Alleen als u in Caribisch Nederland woont en vóór 15 maart 2021 al een eigen advocaat had, is er een uitzondering. U kunt uw eigen advocaat houden. Wel moet deze advocaat 'toegevoegd' worden door de Raad voor Rechtsbijstand. Dat betekent dat de advocaat meedoet aan de regeling. En dat de advocaat het geld dat u al hebt betaald aan u terugbetaalt.

Verder lezen

Deel deze pagina

Op deze pagina