Ga direct naar de inhoud
Ga direct naar de footer
Gebruik van dubbele nationaliteit
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft in 2020 een rapport gepubliceerd over haar onderzoek bij de Belastingdienst/Toeslagen. Het onderzoek ging over hoe Toeslagen is omgegaan met gegevens over de nationaliteit van ouders die kinderopvangtoeslag aanvroegen. De AP is de organisatie die in Nederland toezicht houdt op de bescherming van persoonsgegevens.
De belangrijkste conclusies uit het onderzoek van de AP:
- Toeslagen had gegevens over dubbele nationaliteit. Die gegevens had Toeslagen in januari 2014 al moeten verwijderen. Maar in mei 2018 stonden er nog mensen met een dubbele nationaliteit geregistreerd in systemen van Toeslagen.
- Dubbele nationaliteit speelt geen rol bij het beoordelen van een aanvraag voor kinderopvangtoeslag. Toch bewaarde en gebruikte Toeslagen deze gegevens.
- Toeslagen gebruikte nationaliteit (wel/niet Nederlander) in een risicosysteem. Dat systeem wees automatisch sommige aanvragen voor een toeslag aan als risicovol. Hiervoor waren deze gegevens niet noodzakelijk.
- Toeslagen verwerkte de nationaliteit van aanvragers van kinderopvangtoeslag om georganiseerde fraude te bestrijden. Terwijl deze gegevens hiervoor niet noodzakelijk waren.
Voor het werk van Toeslagen was het verwerken van (dubbele) nationaliteit in bovengenoemde gevallen niet noodzakelijk. Daarom mag dit absoluut niet. In de laatste twee gevallen – in risicosystemen en bij fraudebestrijding – is dit zelfs discriminerend.
Vastgelegde dubbele nationaliteit mogelijk niet meegenomen bij integrale beoordeling
Was u betrokken bij een CAF-zaak? Dan is mogelijk uw dubbele nationaliteit vastgelegd in een querylijst. Dat was een standaard overzicht met persoonsgegevens. Met deze lijst kon het CAF de doelgroep in kaart brengen bij mogelijke georganiseerde fraude.
Nationaliteit hadden we niet mogen vragen
Dat we de nationaliteit vroegen, had niet gemogen. Dat schreef de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) in een rapportage. Volgens de AP was het voor het doel niet nodig om de nationaliteit te vragen.
Querylijst had geen gevolgen voor de beoordeling
Bij de integrale beoordeling of u in aanmerking kwam voor compensatie, is deze querylijst vaak niet meegenomen. Dit had wel gemoeten. Uit onderzoek is echter gebleken dat dit geen gevolgen had voor de uitkomst van uw beoordeling. Tegenwoordig nemen we bij de integrale beoordeling de querylijst wel mee.
Denkt u toch aan discriminatie?
Dan kunt u terecht bij het College voor de Rechten van de Mens. Daar kunt u een klacht indienen.
Wat doen de Belastingdienst en Dienst Toeslagen om discriminatie te voorkomen?
Dienst Toeslagen neemt de conclusies van de AP heel serieus. Alle gegevens over dubbele nationaliteit die nog in onze systemen stonden, zijn verwijderd. Dat is tijdens het onderzoek van de AP in 2019 gebeurd. Deze gegevens kunnen we dus niet meer gebruiken in onze onderzoeken.
Ook het risicosysteem is aangepast. Nationaliteit komt daarin niet meer voor. En sinds juni 2019 zijn we gestopt met het opvragen van nationaliteit bij onze onderzoeken naar georganiseerd misbruik en oneigenlijk gebruik van toeslagen.
We doen ook andere dingen om te voorkomen dat dit nog eens fout gaat. Bijvoorbeeld trainen we onze medewerkers om verantwoord met persoonsgegevens om te gaan.
Wat betekent dit voor u?
Denkt u of hebt u aanwijzingen dat u bent gediscrimineerd? Dan kunt u terecht bij het College voor de Rechten van de Mens. Het College is een onafhankelijke organisatie die de mensenrechten in Nederland beschermt en veel ervaring heeft met discriminatiezaken.
U kunt het College vragen om uw zaak te bekijken. Als u al een persoonlijk zaakbehandelaar hebt, kunt u hem/haar vragen u te helpen met de aanmelding. Het College oordeelt of er sprake is geweest van discriminatie. Toeslagen neemt dit oordeel altijd over. Maar het College kan geen beslissing nemen over de toekenning van compensatie.
Is uw toeslag gestopt en/of moest u toeslag terugbetalen? En was discriminatie de oorzaak of één van de oorzaken hiervan? Dan komt u in aanmerking voor de compensatieregeling. Als u zich bij ons meldt dan kijken wij of u recht hebt op compensatie. Daarbij kijken wij altijd of er in uw dossier aanwijzingen zijn voor discriminatie die gevolgen hadden voor uw toeslag.
Aanmelden
Wilt u een oordeel van het College voor de Rechten van de Mens? Meld u dan aan op de website van het College. Daar vindt u ook meer informatie over hoe het College werkt.