Welke fouten zijn er gemaakt?
In de periode tussen 2005 en 2019 zijn er fouten gemaakt door de Belastingdienst/Toeslagen.
Er zijn 2 soorten fouten gemaakt. De uitleg van de fouten staat onder de opsomming:
- Er zijn mensen institutioneel vooringenomen behandeld, omdat zij betrokken waren bij een CAF-zaak. En daardoor schade hebben gehad.
- Er zijn mensen die geen persoonlijke betalingsregeling kregen of bij wie niet is meegewerkt aan een schuldenregeling, terwijl ze er wel recht op hadden. De reden daarvan was dat er onterecht een stempel O/GS was gegeven.
Krijgt u toeslagen?
Dan wordt na afloop van elk jaar berekend op hoeveel toeslag u dat jaar recht had. Het kan zijn dat u te weinig of te veel toeslag hebt gekregen. U krijgt dan achteraf nog geld erbij of u moet geld terugbetalen.
De kans dat u dan bent benadeeld door institutioneel vooringenomen handelen of een stempel O/GS, is zeer klein. Maar dit is bij sommige mensen helaas wel gebeurd.
Institutioneel vooringenomen behandeld
In het verleden zijn mensen institutioneel vooringenomen behandeld. ‘Institutioneel’ betekent hier dat zij als een groep zijn behandeld. Belastingdienst/Toeslagen ging er vanaf het begin van uit dat iedereen in een groep geen recht had op toeslag(en), als 1 iemand of organisatie in de groep werd verdacht van fraude. Belastingdienst/Toeslagen gaf vervolgens niet voldoende kans om aan te tonen dat er wél recht was op de toeslag(en). De Belastingdienst/Toeslagen ging ervan uit dat zo iemand fraudeerde, omdat diegene betrokken was bij een onderzoek naar fraude. Dit noemen we een CAF-zaak.
Wat is een CAF-zaak?
Bij een CAF-zaak werd in het verleden onderzocht of er fraude werd gepleegd. Dat onderzoek werd dan gedaan in een zaak waarbij een organisatie toeslagen voor mensen aanvroeg. Leek het erop dat er fraude werd gepleegd? Dan werd de huurtoeslag, zorgtoeslag en/of het kindgebonden budget stopgezet van alle mensen die hun toeslagen via die organisatie hadden aangevraagd. Dit is ook bij de problemen met kinderopvangtoeslag gebeurd.
Mensen moesten hun toeslag(en) dan terugbetalen. Achteraf bleek dat er maar in een paar gevallen sprake was van fraude. Terwijl de rest van de mensen dus onterecht hun toeslagen moesten terugbetalen. Omdat deze mensen als groep zijn benadeeld, is er institutioneel vooringenomen gehandeld.
Voorbeelden CAF-onderzoek
We laten in 2 situaties zien wat er gebeurd is. En wat dat betekent.
Voorbeeld 1: Vanuit 1 locatie in België werd steeds voor mensen huurtoeslag aangevraagd. Er werd een onderzoek gestart of deze toeslagen terecht werden aangevraagd. Voor iedere huurtoeslag die via deze locatie werd aangevraagd werd automatisch gedacht dat deze aanvraag niet juist was. En werd de huurtoeslag verminderd of stopgezet voor de hele groep.
Voorbeeld 2: Een zorginstelling vroeg voor haar bewoners huurtoeslag aan. Bij 1 van deze aanvragen werd een fout gezien. Er werd een onderzoek gestart of de aanvraag wel juist was. Bij alle aanvragen voor toeslagen die waren gedaan door deze zorginstelling, werd automatisch gedacht dat de aanvraag voor huurtoeslag niet juist was. En werd voor iedereen huurtoeslag verminderd of stopgezet, als deze door deze zorginstelling was aangevraagd.
Persoonlijke betalingsregeling of schuldenregeling geweigerd
Voor mensen die een stempel O/GS hadden of kregen, werd er anders omgegaan met een betalingsregeling. Mensen kregen daardoor geen persoonlijke betalingsregeling, terwijl zij daar wel recht op hadden. De Belastingdienst/Toeslagen gaf de standaard betalingsregeling en eiste dat de volledige schuld binnen 2 jaar werd betaald.
In andere situaties vroegen mensen de Belastingdienst/Toeslagen om aan een schuldenregeling mee te werken. De Belastingdienst/Toeslagen werkte toen niet mee, omdat zij een stempel O/GS hadden. Dat had nooit mogen gebeuren.
Persoonlijke betalingsregeling
Een persoonlijke betalingsregeling is een afspraak tussen Dienst Toeslagen en een persoon. Bij een persoonlijke betalingsregeling wordt gekeken naar iemands persoonlijke financiële situatie en hoeveel diegene in de maand kan betalen (de afloscapaciteit). Bij een standaard betalingsregeling moet iemand binnen 24 maanden de gehele schuld terugbetalen. Er wordt dan niet gekeken naar de financiële situatie, dus naar hoeveel iemand kán betalen.
Wat betekent O/GS?
O/GS betekent ‘opzet of grove schuld’. Men kon een stempel O/GS krijgen als Belastingdienst/Toeslagen het vermoeden had dat iemand expres (met opzet) verkeerde informatie doorgaf. Of als er informatie miste. Bijvoorbeeld informatie over iemands inkomen of over de kosten van de kinderopvang. Door het te strenge fraudebeleid werd er te snel van uitgegaan dat mensen dit expres deden. Er werd een notitie gemaakt bij de naam. Hierdoor kregen deze mensen onterecht geen persoonlijke betalingsregeling of werd er onterecht niet meegewerkt aan een schuldenregeling.
Een stempel O/GS krijgen kan niet meer
Vanaf november 2019 kun je geen stempel O/GS meer krijgen. Het werd alleen in het verleden gegeven. Het heeft geen gevolgen meer voor de toekomst.
Wat was het gevolg van de verkeerde behandeling?
Werden mensen institutioneel vooringenomen behandeld? Dan was het gevolg dat sommige mensen:
- onterecht (een deel van de) toeslag moesten terugbetalen, of;
- een toeslag onterecht niet hebben gekregen.
Hadden mensen een stempel O/GS gekregen? Dan was het gevolg dat sommige mensen:
- geen persoonlijke betalingsregeling kregen, terwijl dat wel had gekund. Zij kregen dan een standaard betalingsregeling. Of;
- geen hulp kregen bij een schuldenregeling, terwijl dat wel had gekund.
Hoe controleren wij of iemand recht heeft op de regeling?
We kijken steeds naar 2 situaties:
- UHT kan zien welke mensen bij een CAF-zaak betrokken waren. Daarna wordt bij iedere CAF-zaak zorgvuldig en handmatig bekeken of iemand institutioneel vooringenomen behandeld is.
- UHT kan zien welke mensen tussen 2005 en 2019 een toeslag hebben moeten terugbetalen. Een deel van deze mensen heeft een persoonlijke betalingsregeling aangevraagd. Als deze persoonlijke betalingsregeling is geweigerd wordt bij iedere persoon zorgvuldig en handmatig gekeken of deze is geweigerd door een onterecht stempel O/GS.